पहाड़ी भाषा दी नौई चेतना .

Saturday, January 14, 2012

कुसते मंगिए लोहड़ी कनैं कुथु मंगिए, किल्ले पैई गे ग्राँ.................

 
til chouli
Lohri header

 ब ते पैल्लाँ सारेआँ पढ़ने आळेआँ जो लोहड़ी दी बड्डी-बड्डी बधाई! मैं परमेसरा ते तुस्साँ सारेयाँ रे टब्बरराँ जो सुख-साँद मंग़दा। जीयाँ मैं तुस्साँ जो पैल्ले भी गलाई चुकिया कि भई मैं जमाँदरू ही सिमले दा था कनें, लग्ग-लग्ग लाक्केयाँ हंडी- हंडी मिंजो कई ल्लाकेयाँ ते बड्डा भारी जुड़ाव कनैं लगाव है। इसी लगाव दे चलदे मैं भी चलदी-फिरदी सारियां तरफां दी पहाड़ी बोली ग्लाई बोली लैंदा (लाहुल स्पीति कनैं किन्नौर छडी, इनाँ ल्लाकेयां विच जाणे कनै रैणे दे मोके मिंजो घट ही मिल्ले)। मतेयाँ साल पैल्लाँ मैं पालमपुर कनैं धर्मशाला रई चुकेया। इनाँ दिनाँ विच ही मैं काँग़ड़ा खूब घुम्मेया कनैं मैं काँगड़ी भासा भी सिखणे दा प्रयास कित्ता। अज्ज जेहड़ी टुट्टी-फुट्टी पहाड़ी मिंजो औंदी सै इसी सिखणे दा ही रजल्ट है।
                                                  इस बारी सिमले कई सालाँ बाद बड्डी छैळ बर्फ पई कनै,13 जनवरी दी कड़ाके दी ठंड। इस साल्ले विच सच्ची-मुच्ची चमत्कार ही होगी गिया। सारे माणूँ इसा स्याळे ते मते भारी खुस नजर औआ दे। सेब दे बूटे ताँईं ता ए बर्फ खुराक दा कम्म करदी। नोक्खी गल्ल ए बी सुणी बई नूरपूर, चिंतपूरणी विच भी बरफ पैई गई, भिरी मिजो इस गाणें दे बोल सम्झ आई गै “ नूरपूर हरिपुर ठंडियाँ छावाँ”, इसते खरी गल्ल ए भई 13 जनवरी 2012 इस बार भी लोहड़ी लेई ने आई गिया। मेरे पुत्तर मिंजो गलाँदे “पापा हम कम्प्यूटर में गेम खेले”? , मैं गलाया बेटा आज ‘लोहड़ी’ है, चला बाहर जाईनैं घैना बाळ्दे कनैं गप्पाँ मारदे! मुन्नू पता क्या गलाँन....................” पापा आप जाओ हम तो क्म्यूटर पर कार रेसिंग वाली गेम खेलेंग़े। एक मेरे होर मित्तर थे तिनाँ जो मतेयाँ दिना दा पता था लगी गिया कि भई लोहड़ी औणे वाली है, तिनाँ क्या कित्ता भई अपणा मबैल रीचार्ज कराया, तिस च एसएमएस पैक पुआया, खबरैं सट्ठाँ दा हुँगा या फिर पैं..ट रपय्ये दा हुँगा भई। इस एसएमएस पैक ते तुस्साँ 10000 ते भी जादे एसएमएस करी सकदे। मतबल भाई होराँ पैं...ट   रपय्ये खर्च करी ने सभनाँ जो एसएमएस ता भेजी ते, अपण सारेयाँ पढ़े ही हुँगे इस दी कोई ग्रंटी थोड़े है। मिंजो ता बड्डा भारी जळब लगदा, जे मिंजो कोई नोएँ साल दी बधाई फोन पर भेजदा । इस वर्चुल दुनिया मतबल(ख्याली दुनिया विच्च) रैई ने असाँ ख्याली ज्यादा बणी गै मिंजो मेद है। असाँ फेसबुक पर ताँ चैट करदे बड्डी खुसी ने मिलदे, अपण कुथकी तुस्साँ कुसी दे घरे पुज्जी जांन ताँ, पता नी मने-मने च क्या-क्या खोदळ पैणी,” लो भिरी पैई गिया स्यापा”। ए फुक्खे मबैल, क्म्पूटर असाँ जो जितणा नेड्डे विज्ञानी तौर पर करी देआ दे, उतणा ही अस्साँ इक दूजे ते पर्सनली दूर ही गै, मिंजो किछकी देआ सुज्जा दा। दिक्खा भला लोहड़ी हुण कोई सै दे गिट्ठे कुण बाळदा। हुण साड़े बच्चे ग्रेजी स्कूला विच पड़दे, तिनां जाणाँ भला लोहड़ी मंगणा? कदी होई नीं सकदा भलेओ! कनै मैं अप्पू भी ताँ कोरियाँ गप्पा सट्टी देआ दा, मैं भी कुथी गेया अपणे ग्राँएँ जो! पैल्लैं मिंजो आद है कि पिता होराँ सिमले ते जुब्बल (मेरे ग्राएँ दा नाँ है जुब्बल) 92 किलोमीटर पैदल आई गै थे भई लोहड़ी है, तदी बर्फ होँगी भई कोई 5 फुट। दे मोसम विच बसाँ तां कोई म्हीने बाद ही चलदी हुँगी मिंजो मेद है। कनैं असाँ बाल ता बडडे भारी बहाने है, नीं जाणे दे, छुट्टी नीं मिल्ली... ढिमका- फलाणा..... ! पर मेरे मने दी मन्नां ता ए सारे कोरे बहाने हन। असाँ बाल जितणे आणे- जाणे दे साधण होई गै तितणा असाँ अप्पू ते बी दूर होई गै । मैं इसा सोच्चा बिच्च ही था कि तितणे च क्या होया, जे मेरे दरवाजे पर दर्जण भारत निके-निके मुंडू-कुड़ियाँ आए कनैं गाणा लगी पै
हिरण मंगै तिल चौळी दे
लाल गुड़े दी रियोड़ी दे,
                           मनैं विच जे पैए झमाकड़े कनैं गिद्धे, इन्हाँ निके-निकेयाँ ता कमाल ही करी दित्ता, भिरी मैं तिनाँ जागताँ जो गलाया जे मियो पूरा गीत सुणाँगे ताँ मैं मती भारी रियोड़ी, मूँगफळी गचक बी देणा कनैं पैसे बी देणे। जागत बचारे बस दो लाईणां गाई नैं ही ठंडोई गै ‘हिरण मंगे,... लाल गुड़े दी...’ कनैं बस..... । जागत ताँ बलेओ सच्चे तिनाँ जो अस्साँ “कोलाबरी-कोलाबरी” सखाई छ्डड्डेआ। भिरी मैं बडडेआँ बजूर्गाँ दी मदद लेई नैं अपणी दमागी हार्ड डिस्क फरोळी नैं दिक्खी ताँ सारा आद आई गिया इस आद विच्च मेरी मदद कित्ती नेरटी धर्मशाला ते डॉ0 गौतम शर्मा व्यथित होरां, ताँ सुणा भला कियाँ असाँ लोहड़ी गांदे थे:
githaकाँगड़े  विच्च लोहड़ी वाला पूरा महीना कुड़ियाँ ‘लूकड़ियां’ गांदियां कनैं पालमपुर आले पास्सैं, निके-निके जागत ‘घरमूंडू’ गांदे, पूरे ग्राएं दा फेरा करदे कनै ग्राएँ दे लोक खुस होई करी इनाँ जो मठाई, आटा चौळ कदी-कदी पैसे भी देई देंदे , आज्जकल ताँ पैसे देणे दा रवाज बदी गिया। किछ लाईना लूकड़ियाँ दियाँ सुणाँ भला:
"क्या लेआई भैणे क्या ले आई
गुडे दी रियोड़ी
भाईये दी जोड़ी”
                    भिरी लोहड़िया वाळे दिन इयाँ लोहड़ी मंगदे थे:
हिरण मंगैं तिल-चोळी दे,
लाल गुड़े दी रियोड़ी दे
भन्नी दे मरोड़ी दे,
दिंदिया दुआंदिया, ,
कोठे हथ पुआँदियां,
हिरण गेया खेड़या ,
टोपा पाया पेड़िया,
हिरणैं लाई सिंग़े दी
हड्डी भजी हिंगे दी
टक्क़ू मक्कू
तिल चौलिया दा फक्कू
घुग्गिये घू-घू
                              लोहड़ी आणी कनैं चौळ सेड़ी करी मुंगफली, रियोड़ी, गच्चक, गुड़, तिल-गरी बगैरा सारे मेवे कठेरी ने कड़ाई च घिऊ मंज तड़की ने गरम करणा भिरी तिल-चौळी बणनी कनैं सारेयाँ जो बंडणी, चिऊड़ा, कच्चे चौळ गरी मूँगफली भुंनी ने सुक्की तिल चौळी बी बणांदे थे, गलांदे भई सुक्की तिल-चौळी मतेआँ दिनां तिकर खराब नी हूदी ।
                              इसते परंत लोहड़ी जलाणी सारी रात पूरे ग्राँए दे लोक कठरोई जाणें गप्पाँ मारनियाँ नचणा-ग़ाणा कनैं पूरी रात अग्गी दे गिट्ठे वाल बैई रैणा। हुण सै देआ टैम कुथु रैआ बलेओ, असाँ ता फेसबुक,जीमेल कनैं एसएमएस तिकर ही सीमित रैई गए। तिस ते परंत भ्यागा सूरज निक्कळने ते पैल्लाँ बाईं पर जाई नैं न्हौणा भीरी माँ-चणे दी खिचड़ी बणाणी, सारेआँ जो खलाणी।
खिचड़ी आळे दिन ‘राजड़े’ भी गांदे थे तुस्साँ जो आद दलाई देंदा मैं:
राज्जड़ेओ-राज्जड़ेओ राजदोआरैं आईयाँ भाईया, राज दोआरैं आईयां,
दिन्नेओ बट्टी चौळूआँ-चौळूआँ,
चौळाँ माए रेड़दिए रेड़दिए
सिरैं खड़े खंगार भाईया
सिरैं खडे खंगार,
हत्था पैरां ठंडणी-ठंडणी
बत्त कियां हंडणी-हंडणी
सिरे खड़े खंगार भाईया, सिरे खड़े खंगार,
सरे दी स्ल्हाई भाईया, सरे दी सल्हाई,
चौळा माए रेड़दिए-रेड़दिए,
कुड़ियां जो सीत भाई कुड़िआं जो सीत
धीयाँ तेरियां राणियाँ
पुत्तर तेरे ठाकुर भाईया
पुत्तर तेरे ठाकुर
कोठे ऊपर दमदमा
मैं बुझेया कोई चोर
भाईया मैं बुझेयाकोई चोर
चोर नी ओ पारी-पारी,
राजे दा भंडारी भाईया राजे दा..
निक्के बच्चे ताईं ताँ अज्जकणी रात मस्ती दी रात हुँदी थी। हिरणॆ दा स्वांग लाई न्याणॆ ताँ नची-नची पौंदे थे। गौतम शर्मा ‘व्यथित’ होरां गलांदे कि लोहड़ी सर्दी जाणे कनै गर्मी आणे दी खुसी दा त्यौहार मन्नेआ जांदा है। दूऐ पास्सैं मैं प्रत्यूष गुलेरी कनैं गप्प लगाई ताँ तिन्नां भी गौतम होरां दी गल्ल जो अग्गे बधाई गलाया भई स्याणे ए बी मनदे थे कि इस महीनैं सारे देवी- देवता कनैं सारियां आत्मा विचरण करदियाँ थियाँ इनां जो शांति देणे ताईं भी लोहड़ी जळाई करी हवन कित्ते जांदे थे।
 जे तुस्साँ बलासपुर आळे पास्से चली जान ताँ लोहड़ी इयाँ मंगदे:
अटुआँ भई बटुआ, खोल भाई बटुआ
बटुए बिच दाणा
इक एक रुपया लेके जाणा
( हुण सोच्चा भला इक्क रपय्ये दी गल्ल होंदी थी सै बी मंगी नैं) हुण तां मंग़णे ते बगैर अरबां खाई जा...दे कई चोर.....! ??
                              बिलासपुर बिच्च इयाँ भी लोहड़ी मंगदे, ए मिंजो मेरी लाड़ीए दी कुलीग अंतिमा होरां, कनैं मेरी भाभी सुमन डोगरा होरा दस्सेया तुस्साँ भी सुणाँ
लोहड़ी आई नी भाभी लोहड़ी आई,
क्या क्या लाई नी भाभी क्या क्या लाई,
झग्गू टोपू लाई नी भभी झग्गू टोप्पू लाई
किसनू पनहाई भाभी किसनू पनहाई
गिग्गा जम्येया था, शक्कर बंडेया था
गुड़ा री रेवड़ियां थीआँ, भाईये जोड़ियाँ थियाँ
भाईये घूंघरू घड़ाए, भाभो दे हत्था पैराँ पाए
भाभो छुणमुण करदी आई,
तिल्ले चौळ मुईये, भाई कुटदा था, भाभी छाणदी थी
लोहड़ी दो जी लोहड़ी.....................
                           दिक्खा भला ‘छुणमुण’ शब्द हुण लोहड़ी साई कुथकी गवाई छडणा असां) भाईये दी जोड़ी री गल्ल भी एत्थु कॉमन मतबल कांग़ड़ी लोहड़ी ते मिलदी जुलदी है, अपण हुण ताँ भाई-भाई दा दुस्मण बणी बैठा है, कोई कुसी ने खरे मूँ गलाई ने राजी नीं.......................!
                           lohri1
इक्क होर सुणां भला बिलासपुर दा लोहड़ी गीत
लम्बियाँ पे लम्बियाँ,
भाईयाँ कणकाँ जम्मियाँ
कण्का दे बटेरे, दोनो साधू मेरे
साधु गेया घा जो
घा हुआ थोड़ा
निकल आया घोढ़ा
घोड़े पट्टी लाठी
निकल आया हाथी
हाथिये पटटे दन्दे
जिउए राम चन्दे
राम चन्दे भरी डारी
पैया समुद्रा पारी
उत्थे कंडु कुत्ता
तिसरे गळा सेली
निकल आया तेली
तेलिए पाई कहाणी,
आसां लोहड़ियाँ दिन
घिऊ खिचड़ी बी खाणी।
                                इनां तुकबंदियाँ दी मठास मिंजो ता बडडी भारी खुसी देआ दी। सुमन भाभी होराँ गलाया भई जै लोहड़ी आळे दिन ‘तलूएँ’ (तिल दे लड्डू) तिल-चौळी, पूरी-भलला,दही बगैरा-बगैरा पकवान बणदे कनैं गिट्ठी दी पूजा बिच्च ए सारे पकवान सामल हुन्दे।
                               
ऊना दी लोहड़ी
                                  भिरी मैं ऊना जाई रिया ओत्थु मेरे बड़कां होराँ रैंदे मन्ने-तन्नेओ कवि, लेखक कनैं तिसते भी बड्डी गल्ल ए भई तिनां साई प्यारे इंसान इस धरती ते विरले ही हुँगे । कोई फूँक नीं कोई लाग-लपेट नीं, न कवि दा पता न ही, अफसर दा पता, न ही किछ होर बस सिद्दड़। जे तिनां दी कवताँ कोई सुणी लै ताँ भिरी एक नोक्खा रंग नजर औंदा एकदम चटक, इस करके मैं तिनां दा पक्खा, मतबल फैन होई रिया। कुलदीप होरां ने गल्ल करी नें ईयां लग्गेआ भाई मैं ऊना जाई करी लोहड़ी मनाई आया। ऊना विच्च भी गिट्ठे सै दे ही जळ्दे रेवड़िया, चिड़वे दी सारे किट्ठे होई ने आहुती देंदे कनैं सारी रात गप्पाँ भी चल्दिआँ रैंद्दियाँ। कनैं अज्जकल ताँ पैग-शैग भी सट्टी देआ दे लोक। अंताक्शरी चेअर-रेस पता नीं क्या-क्या हुँदा भई ऊने विच ताँ हासणे-खेळणे ताईं। लोहड़ी एत्थु भी मंगदे अपण किछकी ईयाँ:
Lohri
“सुन्दर मुंदरिए.....हो...!,
तेरा कौण बचारा.... हो...!
दुल्ला भट्ठी वाला हो,
दुल्ले धी व्याही.... हो....!
सेर शक्कर पाई........हो,
कुड़ी दे बोझे पाई........हो,
कुड़ी दा साल्लू पाटा..... हो,
साल्लू कौण समेटे.....हो
दुल्ले चूरी कुट्टी.....हो,
जिम्मीदारा लुट्टी....हो
जिम्मीदार सदाए...... हो,
गिण-गिण पौल्ले लाए.....हो.......”
 
                                     
इक ए भी ऊना विच्च लोहड़ी दा ही गाणा है
ज़ट्टी मट्टी घेर नी, अन्दर बाहर फेर नी
जट्टो जट पुआरेआ, जाई माधो मारेआ
माधो कड्डी पत्तरी, सद लेआए खत्री
खतरियाँ बट्टेआ बाण, अग्गैं मिल्लेया त्रखाण..”
                         तिसते परांत खिचड़ी बणाई- चढ़ाई नैं सूरज दी पूजा करी नैं, भ्यागा सारे घिऊ मेळी ने खांदे। कुलदीप होरां गलांदे भई घिऊ-खिचड़ू खाणै पिच्छैं एक पौराणिक अर्थ लकोया है, भई चौळ कनैं माह दी दाल शनि ग्रै दा प्रिय भोजन मन्या जांदा, चौल चन्द्रमाँ दा, घी सूर्य ताईं होन्दा, इसी दिन सूर्य मकर राशि बिच प्रवेश करदा, ताँ करी नैं ही इस जो मकर सक्रांदि बी गलांदे। इस त्यौहार दा इक कारण ए भी मनिया जांदा कि इस दौरान हरी-भरी फसल होन्दी, कनै किसान लोक हरियाली दा उत्सव मनान्दे।
मण्डी बिच इयाँ मनाँदे लोहड़ी
                    
                      मण्डी विच मेरे एक होर खास मित्तर कृष्ण चन्द्र महादेविया होरां ने बी मैं गल्ल कित्ती, तिनहाँ गलाया भाई मण्डी मंझ भी गिट्ठे दी पूजा विच सारे पकवान सामल होन्दे, चिलड़ू, भल्ले, स्वालिया, कचौड़ी, मूगफली रेवड़ी। अग्नि परिक्रमा करनी, भिरी सारी रात गप्पाँ मारनियाँ भ्यागा सैई घिऊ-खिचड़ू।
                      लोहड़ी मंग़णे दे मण्डी मंझ ओईयाँ तां बड्डे भारी नोएँ फॉर्मूले आई रैए, अपण सै दैइ मठास मण्डी मंझ भी नीं सुजदी। महादेविया होराँ लोहड़ी मंग़णे दा पराणा गीत आद कराई ता:
“ धन्तरिया धंतारा धंतारसा,
झोली बूम्बळ, काला, धंतारसा
भाईये बेद गड़ाई, ,
बोबो चर्खे आई
बोबो रे गोदा गिगा,
गिगे दे सिरा टोपू,
पहन राजा गोपू,
गुड़ बांडेया था,
आसा जो दित्ता भी नी था,
तेरे घरा वाले जिओ,
तेरी थाळिया केसर,
तेरा भला करो परमेसर,
दे माई लोहड़ी”
मण्डी मंझ 'ढेरनी' गाणे दा रवाज भी है सुणाँ भला ढेरनी:
“बोलो मठेओ ढेरनी............ ढेरनी,
जट्टा दे घरा शेरनी................शेरनी
जट-जट बुकारे,
सौ मधु मारे,
मधुए काडी पत्तरी,
स्यों सताईं खत्री
खत्रिएं काडेया बाणा,
निकल ओ तरखाणा
तरख़ाणें काडी कड़ियाँ,
सास्साँ बऊआँ लड़िया
सास्से बाटेआ धागा,
निकल ओ नभागा,
नभागे चारे डाँगरे,
सेओं बान्ने बिआ,
निकल ओ सीआ,
सीए मारी छाळ,
समुन्द्रा ले पार
बोलो मठेओ मेवा
करो गुरू की सेवा।
                         सर्दी करी नें मंग़णे वाले जागताँ जो लोक मक्की बुआळी नै देंदे थे, कजो भई? इसा दी गर्म तासीर करी की, तां कि बच्चेआँ जो ठंडु न लगी जाए, इसदे अलावा चौळ कनैं माँ भी मिली जांदे थे। सबेरे चार बजे तिकर गिठ्ठे दी पहरेदारी होणी, कनैं सबेरे चार बजे ठंडे पाणियाँ कने बौड़ियाँ विच जाई नैं न्हौँणा कनैं खिचड़ी-घिऊ खाणा।
                         मित्तरो मेरा लिखेया गल्त भी होई सकदा। मतियाँ सारियाँ चीज़ा  होई सकदा छुटी भी गई होणी मिंजो मेद है, सै तुस्साँ जोड़णी, ताँ ही पूरी होणी ए लोहड़ी। जेड़ा मैं लिखेया, तुस्साँ ते गल्ल-बात करने परांत लखोया है। हाल्ली ताँ सिमले,सिरमौर, सोलन, चम्बा, कुल्लू , स्पीति, किन्नौर,हमीरपुर दी लोड़ी भी तुस्साँ ने साँजा करणी है, अपण अगली कड़ी विच ! पर अज्ज तुस्साँ जो मैं एक बचार करणे जो देआ दा, भई अज्ज अस्साँ अप्पी जो अपणे ग्राएं दे जंगल ते कडडी नैं शहरां दे गमले विच्च देआ रोपी दित्ता कि अस्सां अपणियाँ जड़ा भुल्ली चुक्के हन। ग्राएँ बिच्च भी लोहड़ी मणाणे आळे बड्डे ही घट रई गै। लोहड़ी दी पैल्ले दैइ मठास जण ताँ कोई चोर लेई गिया। जै जेआ।

4 comments:

  1. सारेयां ते पैह्लें सारेयां जो लोह्ड़‍ि‍या दी कनै संगरांदी दी बड़ी बड़ी मुबारक.

    फिरी प्रकास होरां जो जफ्फी पाई नै मुबारक. तिन्‍हा ऐडी छोड़ एडा छैळ लेख लिखी ता. लग लग लाके दियां लोहडि़यां दी बानगी दस्‍सी ती. एह गल भी गौर करने आळी है भई हुण एह गीत वगैरह गाणे कनै लोहड़ी मंगणे दे रवाज खतम हुंदे जा दे. इस करी नै इन्‍हां गीतां कनैं परंपरा जो घट ते घट लिक्‍खी नै ता रक्‍खी रखणा चाइदा.

    ReplyDelete
  2. प्रकास भाई तीसरी य च था ता इक बरी मैं भी गाये थे घुरमुंडु। हिरण दे नायें मंगी थी तिल-चौळी, लाल गुड़े दी रयोड़ी। तुसां ऐह मारके बाळी चाबी मरोड़ी। याइ आई गई मिंजो भुली गईयो थे सैह लोहड़ी। सभना जो लोहि‍ड़या दियां मुबांरकां।

    ReplyDelete
  3. कुसी भी गल्‍ला जो लिखणे खातर हियु चाहिेदा कने हियु रखणे आला ही इस कम्‍मे जो करी सकदा बादल भाई यह लोहडी तुसां यादगार बणाई ती कने सैह सब किछ लिखी ता जेहडा अज असां सारे भुलदे जा दे हन । कोई भी आइडिया मने जो क्लिक करी जांदा एह भी बौहत छैल लग्‍गया इस करी के तुसां जो फिरी बधाई । होर तां होर तुसां लोहडिया आले दिन ही दयार पर एह लिखी मारया लगा करदा तुसां काफी तेज हुंदे जा दे बधाई तुसां इहींयां ही तरक्‍की करदे जा असां जो खरा लगा करदा

    ReplyDelete
  4. भाई अनूप जी कुसल जी कनै अरुण जी,

    मिंजो खुसी इसा गल्ला दी है कि असाँ म्हाचल बिच्च लग्ग-लग्ग ल्लाकेयाँ च रैंदे, तिस दे परंत भी प्यार प्रेम दी भावना इक्को देई है, तरीके भावें ल्लग ल्लग होणे, अपण सिट्टा इक्को ही है, प्यार! लोहड़ी दिवाली दसहरा कनैं होर जितणे बी त्यौहार अस्साँ मनांदे तिनां तो पराणे हसाब्बे ने ही मनाणां चांईंदा, बिल्कुल ओईयाँ ही जीयाँ असाँ कितणे बी बड्डे अफसर बणी जान, बिजनस मैं बणी जान, मंदर जाई नैं उसी शरदा ने मत्था टेकदे जीयाँ अफसर या बिज़नैस मैन बणने ते पैल्लाँ टेकदे थे। असां जो अपणॆ तीज-त्यौहार भी उसी शरदा ने मणाने चाईदे। अरुण भाई! मेरी एक अर्ज तुस्साँ दे होर है कि तुस्सां भी कुछ बिलासपुरा बारे, अपनी पहाड़ी संस्कृति दे बारे कुछ सांजो भेजा।

    ReplyDelete